Często spotykane sytuacje, w których pracownicy mogą ubiegać się o odprawę
W naszym kraju spory między pracownikami a pracodawcami są jednymi z najczęściej występujących konfliktów. Odprawa jest zazwyczaj najwyższą kwotą, jaką pracownik może otrzymać w porównaniu do innych roszczeń, dlatego często staje się głównym punktem rozstrzygania sporów.
W niniejszym artykule przedstawiono niektóre sytuacje, które są często spotykane w praktyce, ale mogą być nieznane pracownikom i niektórym pracodawcom. Są to sytuacje, które mogą dać pracownikowi prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę z ważnych powodów i ubiegania się o odprawę, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Oczywiście, sama obecność opisanych sytuacji nie zapewnia automatycznie prawa do odprawy; istotne są również inne warunki oraz sposób rozwiązania umowy o pracę. W artykule nie omawiamy umów na czas określony ani szczególnych sytuacji, takich jak nauczyciele w prywatnych szkołach.
1. Niewypłacanie wynagrodzenia, opóźnione lub nieregularne wypłaty
Aby mówić o niewypłaceniu wynagrodzenia, wynagrodzenie musi być należne pracownikowi zgodnie z ustawą lub umową oraz musi być płatne w ustalonym terminie. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2008/14546 E., 2010/193 K.)Pracownik uzyskał prawo do odprawy z powodu opóźnienia wypłaty wynagrodzenia za miesiąc kwiecień po upływie 20 dni określonych w ustawie.(Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2022/17003 E., 2023/341 K.)Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z powodu niewypłacenia należnych wynagrodzeń powinno być uznane za uzasadnione rozwiązanie umowy. W takim przypadku roszczenie o odprawę powinno być uwzględnione. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2007/40188 E., 2008/119 K.)2. Niewypłacanie wynagrodzenia za nadgodziny; brak wypłaty za dni wolne i dni świąteczne, oraz wynagrodzenie za dni wolne
Zgodnie z artykułem 24 (II) (e) ustawy nr 4857, wynagrodzenie powinno być rozumiane w szerokim sensie. Pracownik ma prawo do rozwiązania umowy, jeśli nie otrzymuje wynagrodzenia za nadgodziny, dni wolne, dni świąteczne itp.(Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2007/22062 E., 2008/16398 K.)Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z powodu braku wypłaty wynagrodzenia za nadgodziny powinno być uznane za uzasadnione i pracownikowi należy się odprawa. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2011/16791 E., 2011/19484 K.)3. Niewłaściwe zgłaszanie wynagrodzenia w ubezpieczeniach
Jeśli wynagrodzenia są zgłaszane jako minimalne lub niezgodne z rzeczywistością, pracownik ma prawo do rozwiązania umowy z ważnych powodów. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2012/26963 E., 2012/37270 K.)4. Pogorszenie warunków pracy
Jeśli warunki pracy ulegają pogorszeniu bez zgody pracownika, ma on prawo do rozwiązania umowy z ważnych powodów i ubiegania się o odprawę. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2012/2861 E., 2014/7215 K.)5. Mobbing
Pracownik ma prawo do rozwiązania umowy, jeśli jest narażony na mobbing, nawet jeśli nie spełnia wymogów dotyczących zmiany stanowiska. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2009/19775 E., 2011/45510 K.)6. Brak środków bezpieczeństwa i higieny pracy
Jeśli nowe warunki pracy stanowią zagrożenie dla zdrowia pracownika, ma on prawo do rozwiązania umowy. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2017/8590 E., 2018/16682 K.)7. Brak udzielania urlopu wypoczynkowego lub udzielanie go na mniej niż 10 dni
Długotrwałe nieudzielanie urlopu lub udzielanie go w skróconym wymiarze jest uznawane za ważny powód rozwiązania umowy przez pracownika. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2011/7959 E., 2011/8629 K.)8. Rozwiązanie umowy z powodu małżeństwa przez pracownicę
Kobieta ma prawo do rozwiązania umowy w ciągu roku od zawarcia małżeństwa z prawem do odprawy. (Sąd Najwyższy, 9. Wydział Cywilny, 2024/4245 E., 2024/5687 K.)Podsumowując, istnieje wiele sytuacji, w których pracownik może rozwiązać umowę z ważnych powodów i ubiegać się o odprawę. Prawo przewiduje te sytuacje, ale nie ogranicza ich, więc zawsze należy uwzględniać wszystkie okoliczności związane z rozwiązaniem umowy.
Comments