top of page
Szukaj

Tureckie Prawo Karne - Kim jest „Müşteki”, „Mağdur”, „Katılan” i „İhbar Eden”? Jakie są między nimi różnice?

I. Müşteki (Składający zawiadomienie / Skarżący)

Müşteki to osoba, która zgłasza organom ścigania przestępstwo, czyli innymi słowy – składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W polskim prawie często używamy określenia „skarżący” lub „zawiadamiający”.


II. Mağdur (Ofiara / Pokrzywdzony)

Mağdur to osoba, która bezpośrednio ucierpiała wskutek popełnienia przestępstwa – czyli ofiara. To osoba, której dobra (np. zdrowie, życie, mienie, godność) zostały naruszone.

Przykład:
Jeśli ktoś został pobity i zmarł w wyniku odniesionych obrażeń – to właśnie ta zmarła osoba jest mağdur (ofiarą). Natomiast jej najbliżsi – np. matka, rodzeństwo – mogą być müşteki, ponieważ zgłaszają przestępstwo, chociaż to nie oni bezpośrednio ucierpieli.Czyli: każdy mağdur może być müşteki, ale nie każdy müşteki musi być mağdur.

Warto też zaznaczyć, że:

„Pojęcia ‘ofiara przestępstwa’ i ‘osoba poszkodowana przestępstwem’ nie zawsze są tożsame. Choć ofiara zawsze ponosi jakąś szkodę, to osoba poszkodowana nie musi być bezpośrednio dotknięta czynem przestępczym. W przypadku niektórych przestępstw ofiarą może być całe społeczeństwo, a nie konkretny człowiek.”
W przypadku przestępstwa polegającego na zanieczyszczeniu środowiska, pokrzywdzonym może być ogół społeczeństwa, nie zaś konkretna osoba. (Wyrok Tureckiego Sądu Najwyższego – Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Sygn. akt: 2012/6-1490, data: 19.02.2013)

III. Katılan (Strona pokrzywdzona, która przystępuje do procesu)

Jeżeli dana osoba (zarówno müşteki, jak i mağdur) złoży zawiadomienie o przestępstwie, to w przypadku przejścia do etapu sądowego (czyli procesu karnego), sąd zapyta ją, czy chce przystąpić do postępowania jako katılan – czyli jako strona pokrzywdzona w procesie. Jeżeli taka osoba wyrazi zgodę, zyskuje status „katılan” – i wiążą się z tym pewne prawa.



IV. Jakie uprawnienia daje status „katılan”?

  • Prawo do odwołania się od wyroku

Jeśli osoba (müşteki lub mağdur) przystąpiła do procesu i uzyskała status katılan, to ma prawo odwołać się od wyroku sądu. Może np. złożyć apelację (odwołanie do sądu wyższej instancji), albo kasację (czyli skargę do Sądu Najwyższego). Jeśli osoba nie przystąpi do procesu jako katılan, to nie ma prawa do składania odwołań.

Przykład z orzecznictwa: „Ponieważ osoba składająca zawiadomienie nie przystąpiła do procesu jako katılan, to zgodnie z art. 260 tureckiego Kodeksu postępowania karnego, nie przysługuje jej prawo do złożenia apelacji od wyroku dotyczącego oskarżonych.”(Yargıtay 11. Ceza Dairesi, Sygn. akt: 2021/38965, Wyrok z dnia: 03.05.2023)

  • Zasądzenie zwrotu kosztów reprezentacji (honorarium prawnika)

Jeśli osoba pokrzywdzona była w procesie reprezentowana przez prawnika (pełnomocnika) i posiadała status katılan, to sąd – jeśli wyda wyrok skazujący – może zasądzić na jej rzecz zwrot kosztów reprezentacji, czyli tzw. honorarium adwokackie (vekalet ücreti). Jeśli jednak dana osoba nie zgłosiła chęci przystąpienia do sprawy jako katılan, nie przysługuje jej taki zwrot.



Comments

bottom of page