Jednym z często spotykanych rodzajów spraw sądowych w praktyce są sprawy o odszkodowanie za szkody osobowe w wyniku wypadków drogowych. Podstawą prawną takich powództw są przepisy Ustawy z dnia 6098 r. o Kodeksie zobowiązań (TBK) z artykułem 49 i następnymi przepisami dotyczącymi czynów niedozwolonych oraz Ustawy z dnia 2918 r. o Prawie drogowym (KTK). Wypadek drogowy, z uwagi na swoje właściwości prawne, podlega odpowiedzialności za czyn niedozwolony.
Zgodnie z artykułem 49/1 Kodeksu zobowiązań (TBK), "Osoba, która wyrządza szkodę innym czynem zawinionym i niezgodnym z prawem, jest zobowiązana do naprawienia tej szkody." W związku z tym, osoba odpowiedzialna za czyn niedozwolony ponosi zasadniczą odpowiedzialność za odszkodowanie. Ponadto inne osoby odpowiedzialne za tę samą szkodę z różnych powodów są również odpowiedzialne na podstawie przepisów dotyczących odpowiedzialności solidarnej, zgodnie z artykułem 61 TBK. Na przykład, pracodawca (główny i podrzędny), właściciel pojazdu oraz ubezpieczyciel są objęci tym zakresem. W przypadku, gdy sprawca jest niepełnoletni lub pod opieką, odpowiedzialność spoczywa na jego opiekunie prawnym lub kuratorze, a w przypadku śmierci na spadkobiercach.
W wyroku z dnia 07.02.2019 r., sygn. akt 2016/3559 E., 2019/1109 K., 17. Izba Cywilna Sądu Najwyższego stwierdziła:
... Szkoda wyrządzona powodom wynika z jednego zdarzenia, a zgodnie z artykułami 88 Ustawy o Prawie drogowym i 50 Kodeksu zobowiązań osoby biorące udział w czynach niedozwolonych odpowiadają solidarnie za wszelkie szkody. Powodowie mogą domagać się odszkodowania zarówno w pełnej wysokości na zasadzie odpowiedzialności solidarnej, jak i od każdego sprawcy proporcjonalnie do stopnia winy...W wyroku z dnia 05.11.2018 r., sygn. akt 2017/3489 E., 2018/10044 K., 17. Izba Cywilna Sądu Najwyższego stwierdziła:
... Przepisy artykułu 88/1 Ustawy o Prawie drogowym stanowią, że osoby wspólnie wyrządzające szkodę są solidarnie odpowiedzialne za całość szkody. W związku z tym, nie ma żadnych uchybień w odpowiedzialności solidarnej pozwanych firm za całość szkody... Wyrok ten podkreśla znaczenie odpowiedzialności solidarnej w przypadku czynów niedozwolonych.
W wyroku z dnia 2016/3648 K., 17. Izba Cywilna Sądu Najwyższego stwierdziła:
W sprawach o odszkodowanie z tytułu wypadków drogowych, strona odpowiedzialna za szkodę ponosi odpowiedzialność proporcjonalnie do stopnia winy za rzeczywistą szkodę. Ubezpieczyciel, który ubezpieczał pojazd od odpowiedzialności cywilnej, również odpowiada za rzeczywistą szkodę wraz z osobą odpowiedzialną. Szkoda wynika z zasad odpowiedzialności cywilnej, a odpowiedzialność ubezpieczyciela wynika z zasad odpowiedzialności za szkodę.Należy zauważyć, że w sprawach o odszkodowanie za szkody osobowe w wyniku wypadków drogowych, sądem właściwym zazwyczaj jest sąd cywilny, zgodnie z artykułem 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Jednakże, jeśli oprócz kierowcy i właściciela pojazdu pozwana jest również firma ubezpieczeniowa, sprawa powinna być rozpatrywana w sądzie handlowym, zgodnie z artykułami 4/1-a i 5/1 Ustawy o Handlu.
Zanim rozpoczęta zostanie procedura o odszkodowanie z tytułu wypadku drogowego, konieczne jest złożenie pisemnego wniosku do firmy ubezpieczeniowej, zgodnie z artykułem 97 Ustawy o Prawie drogowym. Wniosek ten jest warunkiem koniecznym przed wniesieniem pozwu, zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego. W przypadku braku odpowiedzi od ubezpieczyciela w ciągu 15 dni lub jeśli odpowiedź jest niezadowalająca, poszkodowany może wnosić pozew lub zwrócić się o arbitraż zgodnie z Ustawą z dnia 5684 r.
Jeśli firma ubezpieczeniowa nie wypłaca pełnej kwoty odszkodowania lub nie odpowiada na wniosek, można wnieść pozew do sądu handlowego. Zgodnie z artykułem 4 Ustawy o Handlu, przed wniesieniem pozwu należy spróbować rozwiązać sprawę poprzez mediację. W przypadku nieosiągnięcia porozumienia w mediacji i wniesienia pozwu, zgodnie z przepisami TBK i KTK, możliwe jest wniesienie pozwu przeciwko:
1. Kierowcy pojazdu,
2. Firmie ubezpieczeniowej,
3. Właścicielowi pojazdu.
W sprawach o odszkodowanie za szkody osobowe w wyniku wypadków drogowych, możliwe jest dochodzenie następujących rodzajów szkód: zgodnie z artykułem 53 TBK w przypadku śmierci, koszty pogrzebu, koszty leczenia, utrata zdolności do pracy oraz straty osób, które straciły wsparcie finansowe zmarłego. Artykuł 54 TBK określa szkody związane z uszkodzeniem ciała, w tym koszty leczenia (np. szpital, opiekun), utrata dochodów, zmniejszenie zdolności do pracy i straty związane z zagrożeniem przyszłości finansowej. Można również domagać się odszkodowania za szkody niematerialne, takie jak ból i cierpienie, zgodnie z artykułem 56 TBK, jednak roszczenia te powinny być kierowane przeciwko sprawcy, a nie firmie ubezpieczeniowej.
Ostatecznie, w sprawach o odszkodowanie za szkody osobowe w wyniku wypadków drogowych, ważne jest, aby przed wniesieniem pozwu spełnić wymogi formalne i w pozwie wskazać wszystkie żądane rodzaje szkód, zgodnie z przepisami prawa i orzecznictwem Sądu Najwyższego.
Commentaires