Artykuł 40 Tureckiego Kodeksu Cywilnego (dalej: TKC) zawiera warunki sine qua non, których łączne wystąpienie jest wymagane do przeprowadzenia procedury korekty płci.
1. Zezwolenie wydane przez sąd
Wnioskodawca musi mieć ukończone 18 lat i w dniu składania wniosku do sądu nie może pozostawiać w związku małżeńskim. Złożenie wniosku do sądu jest prawem ściśle związanym z prawem osobistym jednostki, dlatego sam wniosek musi zostać złożony przez wnioskodawcę osobiście. Powodem ustalenia dolnej granicy złożenia wniosku do sądu o zmianę płci od ukończenia 18 roku życia jest powstrzymanie osób, które nie mają obowiązku zmiany płci lub nie jest jeszcze jasne, czy istnieje taki obowiązek korekty płci będzie istniał w przyszłości.
Fakt, że art. 40 wymaga jedynie, aby wnioskodawca miał co najmniej 18 lat, nie oznacza, że nie jest wymagane, aby wnioskodawca nie była osobą ubezwłasnowolnioną. Ponieważ wniosek jest oświadczeniem woli, nie ma wątpliwości, że warunek bycia nieubezwłasnowolnionym, który jest wymagana do złożenia ważnego oświadczenia woli musi również i przy czynności składania wniosku o korektę płci zachowany. Jest jednak inne pytanie, które należy tutaj zadać, a mianowicie, czy osoby z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych mogą ubiegać się o zmianę płci? Odpowiedź na to pytanie jest jasna w przypadku osób z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, które nie ukończyły jeszcze 18 roku życia. Osoby te z faktu nieukończenia jeszcze 18 roku życia, nie mogą złożyć do sądu odpowiedniego wniosku o zmianę płci. Do tego samego wniosku należy dojść w przypadku małoletnich objętych opieką. Podobnie osoba pozostająca w związku małżeńskim o ograniczonej niezdolności do czynności prawnych nie będzie mogła ubiegać się o zmianę płci, ponieważ warunek niepozostawania w związku małżeńskim nie został spełniony. Natomiast w przypadku osoby pełnoletniej, ale z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych konieczne jest złożenie wniosku osobiście i nie jest wymagana zgoda przedstawiciela ustawowego na zabieg korekty płci. Inaczej ma się sprawa w sytuacji normalnego zabiegu medycznego, gdzie pełnoletnia z ograniczona zdolnością do czynności prawnych musi otrzymać zgodę na przeprowadzenie zabiegu.
Innymi słowy, nawet jeśli dana osoba jest ograniczona pod względem zdolności do czynności prawnych, może decydować tylko o swojej płci.
2. Wnioskodawca nie pozostaje w związku małżeńskim
Nałożenie tej przesłanki turecki ustawodawca zawarł w uzasadnieniu do art. 40 kodeksu cywilnego. Czytamy:
Instytucja rodziny, będąca fundamentem społeczeństwa, nie powinna być narażona na niestabilność ze względu osoby o niepewnej płci. Dlatego przewidziano, że wnioskodawcy nie powinni przebywać w związku małżeńskim. Warunek ten został wprowadzony, aby z jednej strony zapobiec psychologicznym i moralnym komplikacjom osoby, która kontynuuje małżeństwo dokonując transformacji przy udziale współmałżonka lub dzieci.3. Zezwolenie sądu
Sąd obligatoryjnie nie wydaje zgody każdemu wnioskodawcy na zmianę płci. W tym celu należy przedłożyć sądowi oficjalne sprawozdanie (raport) rady ds. zdrowia ze szpitala państwowego stwierdzające, że zmiana płci jest obowiązkowa dla zdrowia.
Według art. 40 ust.1 zdanie 2 TKC w sprawozdaniu musi zostać ustalone, że dana osoba jest osobą trans płciową i zmiana płci jest obowiązkowa ze względu na jej zdrowie psychiczne, a wnioskodawca jest trwale niezdolny do czynności rozrodczych.
Zdaniem Sądu Najwyższego, skoro art. 40 TKC implicite mówi o zaświadczeniu komisji lekarskiej, zaświadczenie podpisane przez jednego lekarza nie jest wystarczające do wydania przez sąd zgody.
Osoba może mieć operację zmiany płci tylko po spełnieniu wyżej wymienionych warunków. Po udokumentowaniu tej operacji protokołem komisji zdrowia sąd może postanowić o dokonaniu niezbędnej korekty w ewidencji ludności (art.40 ust.2 TKC). Należy zauważyć, że korekta ewidencji ludności zgodnie z nową sytuacją jest jedynie praktyczną regułą, a nie warunkiem zmiany płci. Należy zauważyć, że według Sądu Najwyższego Urząd ds. Spisu Ludności i prokurator również muszą być obecni podczas sprawy, na podstawie której odpowiedni wypis w ewidencji ludności dotyczący wnioskodawcy zostanie zmieniony po zakończeniu sprawy.
Źródło: TÜRK MEDENİ KANUNU. Kanun Numarası. : 4721. Kabul Tarihi. : 22/11/2001, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4721.pdf
Comments