HAGB – szansa na uniknięcie wyroku karnego w Turcji – druga szansa dla oskarżonego. Co warto wiedzieć jako obywatel Polski?
- Joanna Kuruçaylıoğlu
- 7 sie
- 4 minut(y) czytania
Polacy przebywający w Turcji – czy to w celach turystycznych, czy zawodowych – mogą nieoczekiwanie znaleźć się w sytuacji konfliktu z prawem. W wielu przypadkach chodzi o incydenty niezamierzone, drobne lub pochodzące z nieporozumień kulturowych czy językowych. Dlatego warto znać jedno z najważniejszych narzędzi prawa karnego, które pozwala uniknąć skazania – instytucję Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), czyli odroczenia ogłoszenia wyroku.
Co to jest HAGB?
Instytucja HAGB to mechanizm prawa karnego, który pozwala sądowi – pomimo uznania oskarżonego za winnego – nie ogłaszać wyroku i odroczyć go na okres próbny, najczęściej 5-letni. Jeżeli oskarżony przez ten czas nie popełni kolejnego przestępstwa, to sąd definitywnie umarza postępowanie, a wyrok nigdy nie zostaje ujawniony ani wpisany do rejestru karnego.
W praktyce oznacza to, że oskarżony – choć formalnie uznany za winnego – nie zostaje skazany i nie widnieje jako osoba karana w systemie prawnym Turcji.
Podstawa prawna – art. 231 tureckiego Kodeksu postępowania karnego (CMK)
Zgodnie z art. 231 CMK:
“Sąd może zdecydować o odroczeniu ogłoszenia wyroku, jeżeli:– wymierzona kara wynosi 2 lata lub mniej,– oskarżony nie był wcześniej skazany za przestępstwo umyślne,– szkoda wyrządzona czynem została naprawiona,– istnieje przekonanie, że oskarżony nie popełni ponownie przestępstwa,– i oskarżony wyrazi zgodę na zastosowanie tej instytucji.”Kiedy sąd może zastosować HAGB?
Aby sąd mógł skorzystać z tej instytucji, muszą zostać spełnione łącznie poniższe warunki:
Kara pozbawienia wolności nie przekracza 2 lat (lub równowartość kary grzywny).
Oskarżony nie był wcześniej karany za przestępstwo umyślne (ani w Turcji, ani – w przypadku cudzoziemców – według dostępnych informacji z akt).
Została naprawiona szkoda lub zadośćuczynienie na rzecz pokrzywdzonego.
Sąd ocenia pozytywnie postawę oskarżonego, jego skruchę oraz prognozy na przyszłość.
Oskarżony wyraża zgodę na HAGB podczas rozprawy sądowej.
W jakich sprawach HAGB może mieć zastosowanie?
HAGB może być zastosowane w wielu sprawach karalnych na niskim lub średnim poziomie szkodliwości społecznej, takich jak:
pobicie lub lekkie uszkodzenie ciała (art. 86 TCK),
kradzież o niskiej wartości (art. 141–142 TCK),
oszustwo w drobnej formie (art. 157 TCK),
naruszenie nietykalności cielesnej (molestowanie bez użycia przemocy – art. 105 TCK),
znieważenie (art. 125 TCK),
groźby karalne,
posiadanie niewielkiej ilości narkotyków na użytek własny,
przestępstwa drogowe (ucieczka z miejsca kolizji, prowadzenie pod wpływem),
i wiele innych, jeżeli kwalifikacja prawna oraz wymiar kary pozwalają na to.
Przykłady praktyczne (z perspektywy polskiego obywatela):
PRZYKŁAD 1 – Pobicie w kurorcie
Polski turysta wdaje się w bójkę z innym obywatelem UE w hotelowym barze. Po analizie nagrań sąd uznaje go za winnego lekkiego pobicia. Kara: 1 rok i 2 miesiące pozbawienia wolności. Pokrzywdzony otrzymał przeprosiny i odszkodowanie.➡️ Oskarżony spełnia warunki HAGB. Na rozprawie sąd ogłasza decyzję o odroczeniu ogłoszenia wyroku. Polak wraca do kraju, a po 5 latach jego sprawa jest umorzona – bez wpisu do rejestru karnego.
PRZYKŁAD 2 – Niewielka kradzież w sklepie
Turystka zostaje przyłapana na wyniesieniu z butiku biżuterii o wartości 250 lir. Zatrzymana, wyraża skruchę, przeprasza i opłaca wartość przedmiotu. Sąd orzeka karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, ale – wobec spełnienia wszystkich warunków – stosuje HAGB.➡️ Kobieta nie zostaje skazana, a postępowanie po 5 latach ulega umorzeniu.
PRZYKŁAD 3 – Posiadanie niewielkiej ilości narkotyku
Student z Polski zostaje zatrzymany z kilkoma gramami marihuany. Prokuratura kieruje akt oskarżenia z art. 191 TCK. Mężczyzna niekarany, współpracuje, wyraża skruchę. Sąd orzeka karę 10 miesięcy.➡️ Zastosowanie HAGB – możliwe. Student wraca do Polski, nie widnieje jako osoba karana.
Kiedy HAGB nie ma zastosowania?
HAGB nie może zostać zastosowane, jeśli:
wymierzona kara przekracza 2 lata,
sprawca był wcześniej skazany za przestępstwo umyślne,
nie doszło do naprawienia szkody,
sprawa dotyczy ciężkich przestępstw, jak:
gwałt (art. 102 TCK),
rozbój z bronią (art. 148 TCK),
zabójstwo lub usiłowanie zabójstwa,
czyny o charakterze terrorystycznym,
oskarżony nie wyraża zgody na HAGB (jest to warunek konieczny!).
Dlaczego to istotne dla Polaków?
Dla wielu Polaków – turystów, studentów, pracowników sezonowych – instytucja HAGB może być kluczowym narzędziem obrony. Dzięki niej:
unikają skazania i wpisu do rejestru karnego,
mogą kontynuować studia, pracę lub działalność biznesową w Turcji bez przeszkód,
nie mają problemów z przedłużeniem wizy, uzyskaniem ikamet (pozwolenia na pobyt) czy obywatelstwa,
mogą swobodnie opuścić kraj – HAGB nie wiąże się z zakazem opuszczania Turcji ani zakazem powrotu.
Jak wygląda procedura?
Na rozprawie sądowej, po przedstawieniu dowodów i przesłuchaniu stron, sąd uznaje oskarżonego za winnego.
Wymierza karę (do 2 lat).
Sprawdza, czy oskarżony spełnia warunki formalne.
Zwraca się do oskarżonego z pytaniem o zgodę na zastosowanie HAGB.
Wydaje postanowienie o odroczeniu ogłoszenia wyroku.
Oskarżony pozostaje na wolności – pod warunkiem, że przez 5 lat nie popełni nowego przestępstwa.
Co warto zrobić jako obcokrajowiec?
Skonsultować sprawę z adwokatem znającym turecki system karny.
Upewnić się, że wnioskowane odszkodowanie lub przeprosiny dla pokrzywdzonego zostały przekazane.
Wystąpić z wnioskiem o HAGB – nie każdy sąd robi to z urzędu!
W razie potrzeby – upewnić się, że pełnomocnik może reprezentować oskarżonego także po jego wyjeździe z Turcji.
Podsumowanie
HAGB to mechanizm sprawiedliwości naprawczej, a nie represyjnej. W tureckim systemie karnym pełni rolę wentyla bezpieczeństwa dla osób, które dopuściły się czynu karalnego o ograniczonej szkodliwości społecznej, a jednocześnie nie stanowią realnego zagrożenia na przyszłość.
Dla wielu Polaków w Turcji – zarówno oskarżonych niesłusznie, jak i tych, którzy rzeczywiście popełnili błąd – może to być szansa na uniknięcie skazania, „czyste konto” i możliwość normalnego życia – bez etykiety przestępcy.
📌 Masz pytania? Prowadzisz sprawę karną w Turcji? Jesteś oskarżony lub otrzymałeś wezwanie do sądu? Skontaktuj się z kancelarią – prowadzimy sprawy karne dla cudzoziemców na terenie całej Turcji.
#PolakOskarżonyWTurcji #SprawaKarnaWTurcji #ProblemyPrawneWTurcji #PolakWKonflikcieZPrawem #PomocPrawnaDlaPolakówWTurcji #PolskiAdwokatWTurcji #PolskiPrawnikTurcja #PrawoKarneTurcjaPoPolsku #JakUniknąćWyrokuWTurcji #WyrokWTurcjiCoDalej #OdroczenieWyrokuWTurcji #HAGBTurcjaWyjaśnienie #PrawoWTurcjiDlaPolaków #TureckiSądPolskiPrawnik #BezpiecznieWTurcjiZPrawnikiem #WakacjeWTurcjiIZarzutyKarne #ZatrzymanieWTurcjiCoRobić #PoradyPrawnePoPolskuTurcja #PrawnikPolskiZaGranicą #AdwokatDlaPolakówTurcja
Komentarze